Duizeligheid
Curabitur eu nunc et purus posuere mollis eu vitae nisi. Cras ac turpis elementum lobortis diam id ullamcorper nisl. Duis mattis neque quis nunc tincidunt ac hendrerit libero mattis. Sed vestibulum ex eu magna laoreet sit amet euismod odio euismod. Nam viverra velit ac mauris convallis dignissim.
Duizeligheid
Het is moeilijk uit te leggen als je duizelig bent, wat je dan voelt. Niet iedereen bedoelt hetzelfde met duizeligheid en er bestaan verschillende vormen van duizeligheid. Duizeligheid is altijd een gevoel of een symptoom en nooit een zelfstandig ziektebeeld.
Als je duizelig bent kun je:
- Een gevoel hebben dat alles draait en beweegt (of je in een draaimolen hebt gezeten).
- Een licht of zweverig gevoel hebben in het hoofd.
- Een gevoel hebben weg te vallen.
- Een onzeker gevoel hebben tijdens bewegen; zoals lopen, bukken en tillen
- Een gevoel hebben van ‘dronken’ of ‘zeeziek’ zijn.
De duizeligheid kan verschillen in tijd:
- éénmalig, recidiverend of constant aanwezig·
- de duizeligheid kan seconden, minuten, uren of dagen duren.
Duizeligheid komt frequent voor:
Bij 3 tot 14% van de patiënten die een huisarts bezoeken is duizeligheid de hoofdklacht. Duizeligheid is sterk leeftijdsafhankelijk, met name bij mensen ouder dan 65 jaar komt duizeligheid vaak voor.
Duizeligheid kan als zeer bedreigend worden ervaren: het brengt de mens letterlijk en figuurlijk uit balans. Er kan een gevoel van onzekerheid ontstaan in het dagelijks leven, waardoor men minder activiteiten gaat ondernemen. De sociale contacten nemen af en men neemt minder deel aan de maatschappij. Dit kan tot verlies van zelfstandigheid leiden.
Er zijn verschillende vormen van duizeligheid:
Heftige draaiduizeligheid soms ook met misselijkheid en braken.
Dit ontstaat vaak door een acute aandoening van één van de evenwichtsorganen. Vaak draait de omgeving om je heen, waarbij de klachten minuten tot uren duren en daarna treedt er spontaan herstel op.
Aandoeningen van het evenwichtsorgaan zijn o.a. Benigne Paroxysmale PositieDuizeligheid (BPPD). Dit is een draaiduizeligheid die seconden duurt en optreedt bij bepaalde bewegingen zoals bukken, omhoog kijken, omdraaien in bed of gaan liggen in bed. De klachten worden veroorzaakt door ‘steentjes’ die zwerven door het evenwichtsorgaan. Dit is een onschuldige, maar hinderlijke aandoening die gelukkig vaak vanzelf weer over gaat. Je durft vaak minder goed te bewegen en kan er onzeker van worden.
Ook kan er een ontsteking van het evenwichtsorgaan of de evenwichtszenuw (neuritis vestibularis) ontstaan. Meestal gaat het om een virusontsteking na een griepperiode.
Of er is een doorbloedingsstoornis of bloeding in het evenwichtsorgaan of (kleine) hersenen, wat draaiduizeligheid kan geven.
Ook bij de ziekte van Ménière, migraine en bij hyperventilatie kunnen er bij herhaling spontane aanvallen van draaiduizeligheid optreden.
Als er na een acute aanval van draaiduizeligheid schade is ontstaan aan het evenwichtsorgaan, kun je na de acute fase nog klachten houden van onbalans en valneigingen, (bijv. bij snelle bewegingen). Vaak heb je ook last van een verminderd gehoor en/of oorsuizen. Dit komt omdat het evenwichtsorgaan dichtbij het gehoororgaan (slakkenhuis) ligt.
Een licht gevoel in het hoofd of het gevoel van flauwvallen.
Dit ontstaat vaak door een lage bloeddruk, spanningen, angst, vermoeidheid, bloedarmoede, lage bloedsuikerspiegel of bij het gebruik van bepaalde medicijnen.
Bewegingsonzekerheid.
Er is een onvast gevoel in de benen bij bewegen. Dit gevoel treedt niet op bij zitten of liggen. Hierbij spelen vaak meerdere factoren een rol zoals slecht zien, zwakte van ledematen of spieren en/of bijwerkingen van medicijnen.
Belangrijk: Als je dubbelziet, moeilijk kunt praten of geen kracht hebt in een arm of been, of als je een flinke val of klap op het hoofd hebt gehad en hierbij duizelig bent, neem dan direct contact op met de huisarts voor verder onderzoek.
Informatieverwerking.
Je krijgt normaal gesproken voortdurend informatie binnen over de ruimte om je heen en over de positie die je lichaam in die ruimte inneemt. Die informatie komt uit verschillende systemen:
- Het evenwichtsorgaan: dit orgaan is één van de gevoeligste organen van de mens en stuurt informatie naar de hersenen.
- De ogen: als je de ogen sluit is lopen of stilstaan moeilijker. Ook het lopen in het donker verloopt moeilijker als je evenwichtsorgaan niet goed werkt.
- Het gevoel in de spieren en pezen: signalen uit de benen en de nek geven informatie over de stand van het lichaam in de ruimte en de stand van het hoofd ten opzichte van het lichaam.
Al deze informatie wordt verwerkt in het brein. Van daaruit gaan prikkels naar de spieren, zodat je de houding kunt aanpassen en je evenwicht kunt bewaren. Er gaan ook signalen naar de grote hersenen (bewustzijn). Als daar verkeerde of nog niet bekende signalen binnenkomen, ontstaat het gevoel van (draai)duizeligheid.
Behandeling
- Hoortoestel: bij gehoorverlies of oorsuizen (tinnitus). Soms kan je het oorsuizen maskeren met een hoortoestel.
- Bij ernstige en sterk beperkende aanvallen van draaiduizeligheid bij de ziekte van Ménière wordt het evenwichtsorgaan soms met medicijnen uitgeschakeld of kan een operatie uitkomst bieden.
- Ook zijn er bepaalde medicijnen om duizeligheid te voorkomen of bestrijden, bijv. bij de ziekte van Ménière en (vestibulaire) migraine.
- Repositiemanoeuvres: Bij BPPD kan de (KNO) arts een manoeuvre uitvoeren waarbij hij je lichaam op een bepaalde manier draait om zo de losliggende ‘steentjes’ terug te brengen naar de plek in het evenwichtsorgaan waar ze oorspronkelijk vandaan komen.
- Bij balans- en evenwichtsklachten die het gevolg zijn van beschadiging van het evenwichtsorgaan kunnen bepaalde oefeningen bij de oefentherapeut helpen. Dit wordt vestibulaire revalidatie genoemd.